قمرالملوک وزیری خواننده آوازهای سنتی ایرانی در سال 1284 در تاکستان به دنیا آمد. پدرش سید حسن چهار ماه پیش از تولد او درگذشته بود ووقتی قمر هجده ماه بیشتر نداشت مادرش به دلیل ابتلا به بیماری حصبه درگذشت. او تحت تکفل و سرپرستی مادربزرگش خیرالنساء ملقب به افتخارالذاکرین که خود روضه‌خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود قرار گرفت. همین سبب شد وی از کودکی در محیطی پرورش یابد که آواز خوانی توسط مادربزرگش در آن رواج داشت. پس از آن که استعداد قمر در حفظ و تقلید مراثی و آواز ها توسط مادربزرگش کشف شد، خیرالنسا تصمیم گرفت که قمر را تعلیم دهد و با خود به مجالس روضه خوانی ببرد تا در زمان مناسب به صورت دو صدایی اجرا کنند.
بسیاری از نغمه هایی که او می شنید و تقلید می کرد در گوشه های دستگاه های موسیقی ایرانی چون گوشه های حجاز، ابوعطا یا گوشه غم انگیز آواز دشتی بودند. اما او بدون دانستن نام آن ها این فراز و نشیب های دستگاه های ایرانی را فراگرفته بود و با صدا و لحن کودکانه اش مرثیه خوانی می کرد. کم کم قمر تحت تعلیم پیرمردی به عنوان معلم آواز که به منزلشان می آمد قرار گرفت. زمانی نگذشت که این استاد آواز و همینطور مادر بزرگ قمر از دنیا رفتند. اما او به رفتن به مجالس ادامه داد.
قمر حدود 15 سال داشت که در مجلسی کسی که دستی در موسیقی داشت صدایش را شنید و او را با نوازنده مطرح تار، مرتضی نی‌داود آشنا کرد. او سه سال نزد مرتضی نی‌داود ردیف موسیقی را آموخت. او مانند تیری از چله کمان رها شده به سرعت رو به پیشرفت بود وچیزی نگذشت که با بزرگانی چون علینقی وزیری آشنا شد. کار به آنجا رسید که کمپانی هیزمسترزویس به‌خاطر ضبط صدای او دستگاه صفحه‌پُرکُنی به تهران آورد. بعد از آن کمپانی پولیفون هم آمد. به گفته ساسان سپنتا و امیرجاهد ۲۰۰ صفحه از قمر ضبط شده‌است.
قمر در ۱۹ سالگی در گراند هتل تهران کنسرت داد. این نخستین بار بود که زنی آن هم بی‌حجاب در ایران کنسرت می‌داد. او در این برنامه ترانه «مرغ سحر» ساخته نی‌داود و سروده بهار را خواند و برای آواز ماهور سروده‌ای از ایرج میرزا را برگزید. قمر عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص داد. پس از آن وی در سفر خراسان در مشهد کنسرت داد و عواید آن را صرف آرامگاه فردوسی کرد. در همدان در سال ۱۳۱۰ کنسرت داد و ترانه‌هایی از عارف خواند. در سال ۱۳۰۸ به نفع شیر و خورشید سرخ کنسرت داد و عواید آن به بچه‌های یتیم اختصاص داده شد. و سرانجام با گشایش رادیو ایران در سال ۱۳۱۹ صدای قمر به عموم مردم رسید.
قمرالملوک وزیری نخستین خواننده زنی است که ترانه‌های سیاسی و اجتماعی را برای اجرا در کنسرت‌ها و ضبط صفحه برگزید، هنگامی که رضا شاه به قدرت رسید او «مارش جمهوری» ساخته عارف قزوینی را خواند. آن زمان تمام صفحه‌های این اجرا نابود شدند و نگه داری اش جرمی سنگین بود. «قمر» در کنار دیگرانی، چون «روح‌انگیز» و «ملوک ضرابی»، زمینه‌ساز تحولی بزرگ شد.
صدای قمر در چهل و چند سالگی دیگر آن توان و دقت پیشین را نداشت، پس از تصادف سنگینی که منجر به آسیب دیدگی دست او شد و درد جانکاه سیاتیک که فقط با مسکن های قوی آرام می شد، کم کم دچار ضعف جسمانی شد. مسکنهای قوی و مورفین به حنجره قمر هم آسیب رساند. چندی بعد هم سکته مغزی کرد و حتی سخن گفتنش به کلماتی نامفهوم بدل شد.
قمر تمام زندگی‌اش را وقف مردم کرد و هرچه درآمد داشت به نیازمندان می‌داد. سرانجام او در سال ۱۳۳۸ تنها و بی کس و در تنگدستی از دنیا رفت. متاسفانه هیچ یک از متولیان مساجد به جرم این که قمرالملوک وزیری زن آوارخوان بوده است،او را به مساجد خود راه ندادند و در نتیجه مانند افراد مجهول الهویه به سردخانه پزشکی قانونی منتقل گردید و روز بعد در حالی که فقط بیست نفر از جمله مرتضی نی‌داوود، حسین تهرانی، بدیع‌زاده و ذبیحی در مراسم تشییع او شرکت داشتند، در آرامگاه ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.
