علیاکبر شهنازی موسیقیدان و نوازندهٔ سرشناس تار بود که در سال ۱۲۷۶ در تهران به دنیا آمد. او در خاندانی هنرمند چشم به جهان گشود. علیاکبر فراهانی پدربزرگش، آقا حسینقلی فراهانی پدرش و میرزا عبدالله فراهانی عمویش بود. پسرعموی پدرش آقا غلامحسین فراهانی از نوازندگان تار و استاد پدرش بود. پسرعمویش استاد احمد عبادی نوازندهٔ سهتار، دو برادر کوچکتر او محمدحسن و عبدالحسین شهنازی نوازندگان تار و همسران خواهرانش، باقرخان رامشگر نوازنده کمانچه و رضاخان نوازنده تار بودند. می توان گفت این خاندان احیاءکننده ردیف موسیقی ایرانی هستند.
او از کودکی با موسیقی و هنر انس گرفت . درحدود 12 سالگی اولین مشقهای تار را از پدرش فراگرفت و مدت شش سال ردیف موسیقی ایرانی را از او آموخت. و همچنین مدتی از محضر درویشخان بهره برد. در 14 سالگی با جناب دماوندی استاد آواز صفحه ای ضبط کرد که نشان دهنده پیشرفت حیرت آور او در نوازندگی بود. پس از درگذشت در سن ۱۸ سالگی جانشین پدرش شد و آموزش شاگردان پدرش را بهعهده گرفت. او در سالهای دههٔ ۱۳۰۰ معروفترین نوازندهٔ تار در تمام محافل هنری بود.
در سال ۱۳۰۵ به دعوت کمپانی هیز ماسترز ویس صفحاتی از او با آواز اقبال ضبط شد. و در سال ۱۳۰۸ هنرستان موسیقی شهنازی را تأسیس نمود. بعد از تأسیس رادیو در برنامههای هفتگی موسیقی رادیو به همراه ادیب خوانساری، روح بخش و… نوازندگی میکرد. در سال ۱۳۳۴ در هنرستان آزاد موسیقی به آموزش مشغول شد. در سال ۱۳۴۱ ردیف آقا حسینقلی و در سال ۱۳۵۶ ردیف دوره عالی را ضبط کرد.
شهنازی علاوه بر قدرت نوازندگی، ذوق آهنگسازی ونغمه سرایی را درحد کمال داشت او درتمام دستگاه هایش درآمد و رنگ تصنیف کرد. مشهورترین آهنگهای وی ، یکی پیش درآمد شور است که یکی از زیباترین وجاودانه ترین قطعات موسیقی ایرانی است ودیگر پیش درآمد سه گاه،همایون،افشاری، ورنگ سه گاه که همگی زیبا ودلنشین است.
از آثار شاخص او می توان به تصانیف ای نوع بشر، به اصفهان رو، سرود جوانان وطن، تصنیف چهارگاه، (زد لشکر گل) اشاره کرد. شهنازی با شاعرانی چون ملک الشعرا بهار، وحید دستگردی، امیر جاهد و حسین مسرور همکاری کرده و خوانندگانی نظیر اقبالالسلطان، حسین علی خان نکیسا، رضاقلیمیرزا ظلی، حسین طاهرزاده، قمر و ادیب خوانساری آثارش را اجرا کردهاند. همچنین یکی از قطعات باقیمانده در دستگاه شور با تار حاج علی اکبر خان شهنازی با شعری از شاعر بزرگ ایران سعدی شیرازی و با آواز حسینعلی خان نکیسا است که میگوید: یک روز به شیدایی در زلف تو آویزم. این آواز ” شور” با چنان مهارتی اجرا شدهاست که یکی از شاهکارهای آواز در موسیقی ایرانی بهشمار میرود.
از کسانی که ازسبک او بهره برده اند می توان از آقایان : حبیب الله صالحی ، محمدوحدانی ، محمدرضا لطفی ، داریوش طلایی ، حسین علیزاده ، داریوش پیرنیاکان ، زیدالله طلوعی ، اسدالله حجازی…..نام برد. علی اکبر شهنازی در سال ۱۳۶۳ در ۸۷ سالگی درگذشت .
3 پاسخ