علینقی وزیری مشهور به کلنل وزیری در تاریخ ۹ مهر ۱۲۶۵ در تهران متولد شد. پدرش موسی خان نظامی بود و مادرش بی بی خانم استرآبادی زنی فرهیخته بود که اولین دبستان دخترانه را در تهران تاسیس نمود. وی به واسطه پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و با موسیقی نظامی آشنا شد اما پس از مدتی از ارتش کناره گیری کرد و به اصفهان رفت. علینقی وزیری به واسطه خانواده مادری خود با انواع سازهای موسیقی آشنا شد . تار را از دایی خود آموخت و در ارتش به شیپور زنی علاقمند شد .
علینقی وزیری سازهای زیادی را امتحان کرد البته علاقه اصلی او ساز ویولن بود. او بعد از بازگشت به تهران بیشتر وقت خود را صرف موسیقی کرد. نت نویسی موسیقی که در آن زمان هیچ جایگاهی در میان موسیقیدانان وقت نداشت را نزد یاور آقا خان آموزش دید. و نزد حسین هنگ آفرین به یادگیری نت نویسی موسیقی غربی پرداخت و همزمان نزد ایشان به تکمیل مهارت خود در ساز ویولن اقدام کرد او تحصیلات مقدماتی خود را در مدرسه سن لویی تهران به پایان رساند و در آلمان و فرانسه در زمینه موسیقی ادامه تحصیل داد.
وی از طریق عضویت در انجمن اخوت با درویش‌خان و میرزاحسینقلی آشنا شد و به پیشنهاد میرزاحسینقلی در عرض یک‌سال‌ونیم ردیف میرزاعبدالله را نزد خود استاد به نُت درآورد . از مهم ترین خدمات وزیری تاسیس مدرسه موسیقی در ۱۳۰۲ بود که عده‌ای از آهنگسازان و نوازندگانی بزرگ تاریخ موسیقی ایران از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند. وزیری در ۱۳۰۴ اقدام به برگزاری سلسله کنسرت‌ها و سخنرانی‌هایی در زمینه هنر و زیباشناسی موسیقی کرد و از ۱۳۰۷ ریاست مدرسه موسیقی به او محول شد. وی توانست شاگردان بسیاری تربیت کند از جمله مهم‌ترینِ این شاگردان می‌توان از اساتید گرانقدر، ابوالحسن خان صبا، روح‌الله خالقی، موسی معروفی و اسماعیل مهرتاش نام برد.
کلنل وزیری به تالیف کتابهای زیادی در زمینه‌های مختلف موسیقی پرداخت. از جمله این کتاب‌ها می توان به کتاب دستور تار و کتاب موسیقی نظری اشاره کرد. وزیری در ساختن و پرداختن نخستین سرود ملی ایران نیز فعالیت کرد و قطعه هایی مانند ای وطن خاک ایران ، مارش ظفر ، دخترک ژولیده ، سرود پاینده ایران، سرود مهر ایران، سرود خاک ایران، وصال دوست، مشتاق و پریشان، حسن عهد، اهل دل، کنار گلزار، اسرار عشق، موسم گل، صحبت دل، سوز من، خریدار تو، گوشه نشین، شکایت نی، دو عاشق را ساخت. این موسیقی دان برجسته، نُت‌نویسی را در سنّت موسیقی شفاهی و سینه به سینه ایرانی رواج داد و کوشید نوازندگان و موسیقیدانان موسیقی ایرانی را با مبانی نظری موسیقی و اصول آهنگسازی و ارکستراسیون غربی آشنا کند. وی در سال 1358 در سن 92 سالگی در تهران در گذشت. خدمات کلنل وزیری به موسیقی ایران بی شمارند که فرصت بیان همه آنها در اینجا نیست.
2 پاسخ