سه تار
آموزش ساز سه تار در آموزشگاه اورنگ:
سهتار از سازهای زهی و مضرابی موسیقی ایرانی است که قدمت آن به قرن ۱۲ هجری قمری بازمیگردد و در زمان بزرگانی مانند ابوعلی سینا، ابونصر فارابی نیز حضور داشته است. این ساز در زمان قدیم حاوی سه سیم بوده و بعدها توسط درویشی به نام ” مشتاق علی شاه ” یک سیم دیگر به ساز اضافه میشود که امروزه نیز آن سیم به نام سیم مشتاق معروف است.این ساز زهی در کنار ساز تار، از جمله سازهایی بودند که از زمان اواخر قاجار تا به امروز، برای ردیف نوازی نیز استفاده میشوند. علی اکبر فراهانی و میرزاعبدالله جزء اولین موزیسین هایی بودند که این جریان ردیف نوازی به کمک تار و سه تار را شروع کردند.
شکل ظاهری ساز:
ساختمان این ساز خوشصدا و چوبی بهطورکلی از دو بخش کاسه و دستهی چوبی تشکیلشده است. برای ساخت کاسه سه تار معمولاً از چوب توت استفاده میشود. کاسه این ساز میتواند از یک قطعه و یا ترکهای جداگانه و به هم چسبیده تشکیل شده باشد. گفتنی است این جنس چوب علاوه بر کیفیت مناسب، تأثیر مثبتی در بالا بردن و رسایی صدای ساز دارد.طول کاسه معمولاً بین ۲۶ تا ۳۰ سانتیمتر است و عرضی حدود ۱۲ تا ۱۶ سانت دارد. برای چنین ابعادی، میتوان عمقی حدود ۱۳ سانت را تخمین زد.
دستهی سهتار از جنس درخت گردو است. این قسمت، از سطحی مسطح و صاف در بخش رویین و سطحی نیمدایره یا به اصلاح استوانه ای در بخش زیرین تشکیلشده است. این لولهی توپر، طولی حدود ۴۰ تا ۴۸ سانت دارد.
نحوه نواختن ساز:
سه تار با ناخن انگشت اشارهٔ دست راست (برای نوازندهٔ راستدست) نواخته میشود. همزمان با ضربه زدن به سیم ها، انگشتان دست دیگر نوازنده با گرفتن پرده ها که هر کدام مخصوص صدای یک نُت میباشد، صدا و نوای این ساز منتشر میشود. این ساز، دارای ۴ سیم از جنس فولاد و برنز است که به موازات دسته، از کاسه تا پنجه کشیده شدهاند. سهتار دارای ۲۸ پردهٔ قابل حرکت از جنس رودهی حیوانات یا کات گوت است. صدای آن ظریف و کم حجم است و گستره صوتی آن از هنگامِ بمِ دو زیر خط حامل تا لا بمل بالای خط حامل و در نتیجه نزدیک به ۳ اکتاو است.
ما در آموزشگاه اورنگ به آموزش سه تار در کلیه سطوح مقدماتی تا پیشرفته و به کلیه گروه های سنی می پردازیم.
