تار
آموزش ساز تار در آموزشگاه اورنگ:
تار از سازهای زهی و ایرانی است که با مضراب نواخته میشود که در ایران و برخی مناطق دیگر خاورمیانه مانند تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و دیگر نواحی نزدیک قفقاز برای نواختن موسیقی سنتی این کشورها و بخشها رایج است واژه تار خودش در فارسی به معنی رشتهاست. هرچند که ممکن است معنی یکسانی در زبانهای تحت تأثیر فارسی یا دیگر زبانهای ایرانی تبار مثل کردی داشته باشد. این باعث شدهاست که کارشناسان ایرانی بر این باور باشند که تار ریشه مشترکی میان همه اقوام ایرانی تبار در جایی که از سوی ایرانیکا با قاطعیت به نام قاره فرهنگی ایرانیان نامیده شده دارد.
شکل ظاهری تار:
این ساز به لحاظ ظاهری از روبرو که به آن نگاه کنید شبیه به دو قلب بهم چسبیده است. و از پشت شبیه به یک انسان نشسته. تار از دو کاسه تشکیل شده است. کاسه بزرگتر «کاسه اصلی» و کاسه کوچکتر «نقاره» نام دارد. روی هر دوی این کاسه ها پوست کشیده میشود. جنس کاسه ساز از چوب «توت» است و دسته آن چوب گردو است. 25 تا 28 پرده روی دسته تار بسته می شود که البته در قدیم 22 پرده بوده است. جنس این پرده ها از روده تابیده شده گوسفند است. در گذشته تار ایرانی پنج سیم داشت. غلامحسین درویش یا درویشخان سیم ششمی به آن افزود که همچنان به کار میرود. اما کمتر ملودی اصلی را با آن اجرا میکنند، بلکه از نظر پشتیبانی برای چهارمضرابها و رنگهایی که ملودی اصلی آن روی سیمهای سفید (دو) و زرد (سل) اجرا میشود به کار میبرند.
نوع صدا:
وسعت صدای این ساز در حالت طبیعی دو و نیم اکتاو است و این گستره در سیم های سل و دو قرار دارد. سیم دو همیشه ثابت است و سیم سل تنها به فا تغییر پیدا می کند. سیمهای بم و واخوان بسته به نوع دستگاه و تُنیک آن متغیر هستند.
صدای تار فراگیر و محزون است و حال و هوای کاملا شرقی دارد. وقتی زخمه یا همان مضراب به تار میخورد، انگار تاریخ و فرهنگ ایرانی پشت این مضراب نهفته است. به دلیل حال و هوای عرفانی و آرام بخش آن بسیاری از عرفا و شعرا و فیلسوفان ارادت خاصی به به این ساز زیبا دارند.
ما در آموزشگاه اورنگ به آموزش ساز تار در دستگاههای موسیقی ایرانی می پردازیم.